خونریزی بینی

طبق آمار به طور تقریبی یک نفر از هر ۱۰ نفر دست کم یکبار سابقه خونریزی شدید از بینی داشته است. خونریزی ممکن است جزئی و یا خیلی شدید باشد.

بعد از خونریزی‌های قاعدگی، خونریزی بینی شایعترین خونریزی خودبخودی در انسان است که به علت پارگی عروق مخاط بینی که بدون محافظ می‌باشد اتفاق می‌افتد ) .شایعترین محل خونریزی در اطفال و بالغین جوان قسمت قدامی تیغه بینی است ( که ناحیه کیسلباخ kisselbakh یا لیتل little نامیده می‌شود). خونریزی این ناحیه را می‌توان به آسانی کنترل نمود. مشکل‌ترین و پیچیده‌ترین محل خونریزی در قسمت خلفی – فوقانی جدار طرفی حفره بینی و خلفی تیغه‌ی وسط بینی در اشخاص مسن است.
شایعترین علت خونریزی بینی ادم آلرژیک ، ضربه یا تروما است. خونریزی های فصلی در کودکان اغلب الرژیک است در افراد الرژیک ترشحات افزایش می یابد واین ترشحات در سطح مخاطی خشک شده وتبدیل به کبره می گردد که با تغییر شکل بینی ویا فین کردن ویا دستکاری از مخاط جداشده وموجب خونریزی میگردد . ضربه‌های شدید باعث شکستگی استخوان بینی شده و ضربه‌های خفیف نظیر دستکاری بینی با انگشت مخصوصا در ناحیه ی که تیغه بینی انحراف دارد موجب آسیب به ناحیه لیتل شده و سبب از بین رفتن مژه های محافظ آن ناحیه شده وموجب  خونریزی می گردد.
عوامل مهم در کنترل خونریزی‌های بینی عبارتند از: علت، محل خونریزی، نحوه معالجه آن.
علت شناسی : عوامل سیستمیک و عوامل موضعی
عوامل سیستمیک :
شایعترین علت تورم مخاطی بر اثر الرژی در بینی میباشد ودراغلب اوقات در فصل تابستان می باشد ممکن است در فصل های دیگر ویا گاه گاهی(که بیمار با ماده حساسیت زا روبرو می شود)هم باشد.خیلی بندرت ممکن است به علت بیماری های خونی باشد .

عوامل موضعی:
در میان عوامل موضعی که سبب خونریزی بینی می‌شوند، می‌توان از ضربه‌های وارده به صورت، واکنش التهابی تغییر،شکل ساختمانی، وجود جسم خارجی، تماس با مواد شیمیایی سمی، مداخله جراحی و تومورهای داخلی بینی نام برد. ضربه‌ی موضعی یکی از شایعترین علل خون دماغ است. وارد کردن لوله بینی- معدی (افزایش مداوم فشار هوایی بینی) دستکاری داخلی بینی و بازیابی جسم خارجی داخل بینی که سبب پاسخ التهابی شدید شده است، همه می‌توانند مسئول خونریزی بینی باشند عمل‌های جراحی داخلی بینی و شکستگی‌های استخوان بینی، دیواره سینوس‌های صورت- کاسه چشم و قاعده جمجمه هم می‌تواند سبب خون دماغ شوند.
از عوامل موضعی می توان بد شکلی‌هایاانحراف تیغه بینی ویا شاخک هانام برد  :
انحراف تیغه بینی به شکل مادرزادی یا اکتسابی می‌توانند درقسمت غضروفی یا استخوانی تیغه‌ی بینی یا شاخک‌ها شوند. در این حالت هوای تنفسی با سرعت و تلاطم بیشتری وارد بینی می‌شود. این مسئله سبب خشکی غشای مخاطی شده وموجب التهاب و کبره (دلمه) بستن روی مخاط می‌شود. برداشتن کبره ها (دلمه‌ها) از طریق پاک کردن بینی یا با فین کردن (فشار وارد کردن هوا )از راه بینی انسداد یافته موجب کنده شدن کبره ها از روی عروق خونی سطحی موجب خونریزی می‌شود.
سرطان‌های متعددی می‌توانند با خونریزی‌های خودبخودی بینی تظاهر کنند یکی از عوامل خونریزی شدید بینی در پسران، آنژیوفیبروم است. این تومور خوش خیم عروق که از ناحیه بینی- حلقی منشاء می‌گیرد ممکن است به صورت خودبخودی یا در پاسخ به ضربه خونریزی کند.
علائم بالینی
بیماران از خونریزی هر دو بینی معمولاً شکایت دارند در حالی که در حقیقت یک بینی خونریزی دارد. از بیمار باید پرسش کرد اگر دو طرف خونریزی دارد شدت کدام بینی بیشتر است. بهتر است لخته‌های خون خارج شود بعد به دقت داخل بینی معاینه شود تا محل  خونریزی مشخص گردد.
درمان کلی

۱- حفظ خونسردی
۲- بیمار باید بنشیند و بالاتنه‌ی خود را به جلو خم کند و دهان خود را باز نماید او در این حالت می‌تواند خون را تف کرده و آن را قورت ندهد سرانجام بالاتنه باید به حالت معمول در آید.
تنها اگر به مدت ۵ دقیقه قسمت جلوئی بینی را در سمت خونریزی به روی تیغه‌ی بینی با انگشت دست بفشاریم بسیاری از خونریزی‌های بینی مهار می‌شوند به بیماران گوشزد می‌شود که پنبه یا دستمال در بینی خود نگذارند. زیرا ممکن است هنگام در آوردن آنها دچار مشکل شوند و مخاط بینی بیشتر دچار آسیب شوند. اگر سابقه خونریزی شدید یا طولانی وجود دارد یا در حین معاینه بیمار دچار افت فشار خون ارتوستاتیک (کاهش فشار خون وضعیتی) می‌شود. تعیین سطح هموگلوبین و هماتوکریت جهت تصمیم‌گیری در مورد ضرورت تزریق خون به بیمار الزامی است.
۳- کمپرس‌های سرد باید پشت گردن و همچنین در ریشه بینی بین دوچشم ویاپشت بینی گذارده شود(دو قالب یخ یخچالی کوچک در یک کیسه پلاستیکی کرده وروی بینی گذاشته شود ).
۴- پایین آوردن فشار خون
۵- قطع داروهای ضد انعقادی
درمان موضعی

الف – کوتر کردن (سوزاندن )شیمیایی و حرارتی(cautery)
ب –  تامپوناد قدامی و یا خلفی
مهار خونریزی احتیاج به همکاری بیمار و وسایل معاینه دقیق از جمله چراغ پیشانی و ساکشن دارد روش‌های متعددی برای توقف خونریزی (هموستاز) وجود دارد که می‌تواند از کوتریزاسیون شیمیایی (اسید‌تری کلرواستیک ویا نیترات نقره) و یاالکتریکی تا تامپون قسمت قدامی و خلفی بینی متفاوت باشد. البته روش‌های دیگری که خیلی کم استفاده می شود تامپونمان خلفی ویا کوتریزاسیون با کمک آندوسکوپی، بستن شریان‌های اصلی‌تر در گردن ، جراحی‌ سپتوپلاستی ( تیغه‌ی بینی) و … وجود دارد.
باید در ابتدا خون، لخته‌ها و اجسام خارجی داخل بینی را خارج نمود. سپس پنبه آغشته به فنیل افرین و لیدوکائین داخل بینی گذاشته می شود تاایجاد انقباض عروقی و بی‌حسی لازم به شکل موضعی ایجاد شود. بعد از بی حسی می‌توان روی مخاط شکننده ای که به منطقه خونریزی، خون رسانی میکند به آرامی یک قلم آغشته به نیترات نقره تماس میدهیم بهتر است همان رگ خونی که به محل خونریزی دهنده می‌رسد سوزانده شود تا این که مستقیماً خود محل خونریزی دهنده را بسوزانیم.
در صورتی که امکان کوتریزاسیون نباشد یا با کوتریزاسیون خونریزی کنترل نشود باید از تامپون استفاده کرد.
تامپون بینی باید دست کم ۷۲-۴۸ ساعت در بینی باقی بماند چون ین پانسمان راه تخلیه سینوس‌های اطراف بینی را می‌بندد و احتمال سندرم شوک عفونی می باشد وبرای کاهش این سندرم لازم است در موقع وجود تامپون برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می شود .
حدود ۹۰% خون دماغ‌هابه این روش پاسخ میدهد و۱۰% خونریزی های خلفی به روش‌های درمانی معمولی پاسخ نمی‌دهد وباید تامپونمان خلفی انجام شود ویا مداخله جراحی لازم باشد .

درمان های سیستمیک :

.استفاده از داروهای ضد حساسیت (آنتی هیستامین) به اندازه کافی برای کنترل ترشحات بینی لازم است ودر موارد نادری که علل دیگری داشته است باید درمان اختصاصی ان موارد شروع شود
راهنمایی‌هایی جهت ارجاع به متخصص :
خون دماغ تکرار شونده نیازمند به ارزیابی توسط متخصص گوش، حلق و بینی دارد. بیماری که نیاز به تامپونمان خلفی بینی دارد باید حتماً توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی درمان شود. در این بیماران آزمایش‌های معمولی که شامل PT و PTT شمارش پلاکت و زمان سیلان است برای بیمار گرفته خواهد شد .
در موارد خونریزی شدید بینی سطح هموگلوبین و هماتوکریت باید تعیین شود تا تصمیم بگیریم که بیمار احتیاج به تزریق خون دارد یا خیر. هنگامی که خونریزی بند آمد استفاده از سرم اب نمک ( بصورت قطره کلرورسدیم )لازم است وبایداز دستکاری داخل بینی اجتناب شود و استفاده از پماد مناسب بر روی تیغه بینی می‌توانداز خونریزی مجدد بینی جلوگیری نمود.